Het ontdekken van mijn persoonlijke waarden is het begin geweest van veel positieve veranderingen in mijn leven. Door je bewust te worden van je persoonlijke waarden, oftewel: de allerbelangrijkste behoeften in je leven, begin je jezelf en je omgeving steeds beter te snappen. Je snapt waarom je zo geniet van bepaalde momenten, je snapt waarom het soms zo innerlijke conflicteert en ook dat je energie- en geluksniveau voor een groot deel afhangen van in hoeverre jij je leven conform jouw waarden leeft.
Voor mij veranderde alles… Jaren geleden vertelde ik erover in een interview. Mocht je het leuk vinden, dan vind je het interview hier. Zoals je hoort, ben ik inmiddels al veel stappen verder. Dankzij bewustzijn van mijn persoonlijke waarden. Inmiddels heb ik met honderden klanten dit ‘onderzoek’ gedaan.
Let’s start!
In onderstaande audio leg ik je nog ‘dieper’ uit wat persoonlijke waarden zijn en waarom het zo belangrijk is je er bewust van te zijn en er bewust mee te werken. Onder de audio heb ik ook in tekst uitleg voor je. Dit hoef je niet te lezen als je de audio hebt geluisterd want er is een overlap. Mag wel natuurlijk. Hoe meer je weet over waarden, hoe beter, is mijn idee!
Heb je het idee dat je door het luisteren van de vorige audio (een stap terug) al een goed beeld hebt van wat waarden zijn? Dan mag je de audio hieronder overslaan. De audio (en de tekst) hieronder gaat/gaan wat dieper in op wat nou precies waarden zijn.
Audio 1
Wat zijn persoonlijke waarden?
Je hoort mensen weleens praten over normen en waarden. Maar wat zijn het eigenlijk? Waarden kun je omschrijven als idealen die betekenis geven aan je leven. In mijn praktijk zeg ik weleens: ‘Dat waar je voor gaat en waar je voor staat.’ Het zijn voorwaarden om je gelukkig te voelen en goed te functioneren. Het is ook vaak zo dat als een van je belangrijkste persoonlijke waarden in het gedrang komt, dat je bereid bent ervoor te strijden. Bijvoorbeeld als vrijheid voor jou zo belangrijk is en iemand beperkt je daarin. Of denk aan iemand die rechtvaardigheid enorm belangrijk vindt. Die voelt de drang om bijvoorbeeld te strijden voor de rechten van mensen door werk te doen voor de vakbond.
Waarden zorgen ervoor dat je je gemotiveerd voelt
Misschien heb je wel eens gehoord van de term: intrinsieke motivatie. Dat betekent eigenlijk: je van binnenuit gemotiveerd voelen. Je waarden drijven je, stoken het vlammetje in je op en werken als je interne motortje. Het woord passie hoort hier ook goed bij. Als je volgens je waarden leeft, voel je rust, flow, energie, je hebt het gevoel dat je leven klopt. Je kunt jezelf zijn. Zelfs als je confrontaties in je leven hebt, maar wel je waarden trouwt blijft, dan voelt dat nog als oké. Je voelt dat je op jezelf kunt bouwen en dat geeft zelfvertrouwen.
Als je te weinig naar je waarden leeft, zorgt dat vaak voor negatieve gevoelens zoals ontevredenheid, onrust, stress, frustratie, niet (helemaal) gelukkig zijn, lusteloosheid, gevoel dat je leven niet veel betekenis heeft, niet weten waar je het allemaal voor doet, vragen hebben over je waarde als mens of over de reden van je bestaan, twijfel, gebrek aan energie en passie en soms leidt het zelfs tot een burn-out. Het zorgt er ook vaak voor dat het lastig is om keuzes te maken. Veel mensen lijken heel veel ‘wel een beetje leuk te vinden’. Als je veel ‘wel leuk en belangrijk vindt’, dan vind je dus niet een paar dingen echt heel erg belangrijk. Logisch dat keuzes maken lastig is! En dan heb je ook nog te maken met normen.
Wat zijn normen?
Normen kun je uitleggen als geschreven en ongeschreven gedragsregels of richtlijnen. Normen geven aan wat volgens jou en andere mensen niet mag of juist moet. Er zit een oordeel aan vast. ‘Zo hoort het.’ Je normen overschrijden voelt als ‘fout’.
Als je altijd maar probeert aan de normen van anderen te voldoen, dan veroorzaakt dat allerlei negatieve emoties zoals onrust, stress, boosheid en verdriet en het kost heel veel energie. Sommige normen van anderen sluiten wel aan bij jouw eigen waarden en behoeften maar als dat dus niet het geval is, merk je dat meteen.
Normen helpen je ook. Ze vormen je karakter, sturen je en geven richting. Als je norm is: ‘Ik moet altijd mijn best doen’ dan is de kans groot dat je al veel in je leven bereikt hebt. Bepaalde normen helpen je dus heel erg. We gaan kijken welke normen bij jou passen en ‘jou dienen’ maar ook welke normen je wel nastreeft maar eigenlijk niet passen bij jouw persoonlijke waarden en behoeften. De volgende stap is dat we gaan kijken hoe je – zoals ze dat zo mooi noemen – kunt afstemmen op je eigen waarden in relatie tot anderen met andere waarden zonder dat je een beroep hoeft te doen op de dichtstbijzijnde verbanddoos.
Normen nemen we ook over uit de maatschappij
Ook in de maatschappij hebben we veel te maken met normen. We hebben verkeersregels opgesteld (norm= mensen van rechts hebben voorrang) om een maatschappelijke waarde ‘veiligheid’ te beschermen. Vroeger kreeg je tijdens je opvoeding maar ook van andere mensen die invloed op je hadden, normen mee. Maar ook in de maatschappij, een familie, vriendengroep, dorp of gemeenschap zijn er allerlei normen die best heel dwingend over kunnen komen en je misschien meer ‘sturen’ dan je beseft . Even wat voorbeelden van normen:
- Behandel de ander zoals je zelf ook behandeld wilt worden.
- Mannen horen niet te huilen.
- De oudste moet de wijste zijn en het goede voorbeeld geven.
- Doe eerst de dingen die je moet doen, daarna de dingen die je wilt doen.
- Moeders horen niet fulltime te werken.
- Zorg voor een goede opleiding en een vaste baan.
- Het huis moet altijd opgeruimd en schoon zijn.
- Je moet u zeggen tegen oudere mensen.
- Ik moet altijd presteren.
- Ik mag mezelf niet op de borst kloppen.
- Ik moet altijd aardig zijn.
- Ik moet rekening houden met andere mensen.
- Ik moet mijn best doen.
- Ik moet dingen onder controle hebben.
- Ik mag niet zeuren.
- Mijn mening moet feitelijk onderbouwd zijn.
- Ik mag andere mensen niet teleurstellen.
Normen hebben dus veel te maken met hoe mensen vinden ‘dat het hoort’. Veel mensen verwachten van anderen dat ze ook handelen en denken volgens hun normen. Normen zijn ook gekoppeld aan overtuigingen. Dus voor veel mensen zijn hun normen ‘de waarheid’. Dat zorgt regelmatig voor conflictsituaties met anderen maar ook met jezelf. Je leeft je leven op basis van normen die voor jou ‘gewoon’ lijken te zijn. Je weet als het ware niet beter. Het is heel waarschijnlijk dat een aantal van die normen helemaal niet passen bij jouw persoonlijke waarden en wie je bent.
En dan tot slot: het verschil tussen persoonlijke waarden, normen en overtuigingen
In het begin kan het lastig zijn om de woorden waarden en normen uit elkaar te houden en om te laten doordringen wat het werkelijk betekent. Dan heb ik het ook nog over overtuigingen. In de coaching spreken we ook vaak van belemmerende of beperkende overtuigingen. Overtuigingen zijn dingen die je over jezelf, de ander en de wereld gelooft. Beter nog: bent gaan geloven. In onderstaande audio’s leg ik je het verschil uit. In de tweede audio noem ik nog extra voorbeelden van overtuigingen.
Audio 2
Voorbeelden uit mijn praktijk over overtuigingen (deze audio hoef je niet te luisteren, alleen als je het interessant vindt om te horen wat overtuigingen van mijzelf zijn en van andere mensen). Zo hoor je ook dat je iets echt kunt gaan geloven wat helemaal niet zo is!
Audio 3
Klaar met deze les?
Yes! Je kunt naar de volgende les! Hee dat rijmt ook nog! Je kunt op de groene button ‘mark as completed’ klikken om aan te geven dat je klaar bent met deze les. Zo hou je voor jezelf overzicht van wat je al wel en nog niet gedaan hebt. De groene button en de knop om naar de volgende les te gaan, vind je onder gerelateerde content. Ik zou met gerelateerde content niets mee doen, omdat je dan ineens in een ander programma zit. Gewoon overslaan dus (ik kan het niet weghalen;-).
Met de knop: ‘next les’, ga je naar de volgende les.