Is het een chaos in je hoofd en vliegen piekergedachten alle kanten op? Als je dit niet stopt, put je jezelf uit. Daardoor lijken je problemen nóg groter en ga je nog meer malen. Voor je het weet zit je in een negatieve vicieuze cirkel. Wil je rust in je hoofd en overzicht van wat er nu eigenlijk allemaal speelt? Ga dan even rustig zitten en volg deze 3 stappen om je piekergedachten van je af schrijven en te ordenen om de chaos in je hoofd te stoppen.

Wat het je oplevert:

• meer rust in je hoofd
• overzicht van belangrijke dingen die spelen
• inzicht krijgen in feiten, dus wat de werkelijke situatie is en wat je gedachten erover zijn (dat zijn vaak twee verschillende dingen!)
• je bent in staat de werkelijke problemen te beschrijven
• en daarvoor oplossingen te bedenken of hulptroepen in te schakelen die hierbij kunnen helpen.

Stap 1 – Geef antwoord op de onderstaande vragen. Denk niet na, schrijf het gewoon op

Maakt niet uit of de zinnen kloppen, niet mooi zijn of wat dan ook. Daar gaat het niet om. Het mogen zelfs steekwoorden zijn als: moe, geldtekort, puinhoop etc. Houd je niet in! Ook niet als je zin hebt om scheldwoorden te gebruiken.

Oké, we gaan het gewoon proberen. De vragen:

Vraag 1: Waarover pieker ik nu?

In deze opdracht gebruik ik een voorbeeld van iemand, we noemen ‘m voor het gemak even Karel, die het even niet meer zag zitten, enorm moe was en geldzorgen had. In elke stap kom ik even terug op dit voorbeeld. Dat kan je helpen bij het schrijven en ordenen van je eigen gedachten.

Karel: Ben moe, moe, moe, geen energie meer. Leven is puinhoop. Kom er niet meer uit. Kan rekeningen niet betalen. Geldtekort. Hoe moet het nu verder? Voel me alleen. Geen zin meer in alles. Komt niet meer goed. Ik heb geen vaste woonruimte en ik zie ook niet hoe ik ooit nog een nieuw huis krijg. Ik heb nergens meer zin in. Het kan me allemaal niet meer schelen! Ik schaam me want misschien denken mensen wel dat ik zwak ben en ik houd er niet van om me zo kwetsbaar te voelen. Ik heb daarom geen zin om mensen onder ogen te komen. Iedereen bemoeit zich ook met mij en ze weten het allemaal beter maar ze weten niet hoe ik me voel! Ze moeten me met rust laten! Ik kan niet meer slapen, het lukt gewoon niet en het zal voorlopig ook niet beter gaan. Ik heb geen zin om na te denken over alle ellende. Dat kost me teveel energie. Wat een zooi allemaal!

Vraag 2: Waar ben ik bang voor? Wat is het ergste dat er kan gebeuren?

Karel: Dat het niet meer goed komt. Dat er geen uitzicht meer is. Dat ik nooit uit de schulden kom. Dat ik nooit meer een partner krijg. Dat ik mijn kinderen niet vaak zie. Dat ik eraan onderdoor ga. Dat ik het niet meer op kan lossen. Dat ik nooit meer energie krijg. Dat ik me altijd zo depressief en ellendig zal voelen. Dat ik ook nog mijn baan kwijtraak en dan heb ik niets meer.

Gelukt met opschrijven? Geweldig! Want:

Je hebt het allereerste kleine stapje gezet waarmee je al begonnen bent met het oplossen van je problemen.

Kom, we gaan verder met stap 2. Deze zorgt al voor wat meer lucht.

Stap 2 – Lees je tekst en haal de feiten eruit

Kijk naar je tekst en schrijf de échte feiten oftewel de feitelijke situatie op. Hierdoor ga je feiten van je gedachten, gevoelens en je emoties scheiden. Door de brei van gevoelens en emoties in je hoofd, lijkt de situatie vaak erger en uitzichtlozer dan dat het in werkelijkheid is. Ook richt je je voornamelijk op de onmogelijkheden, de dingen die niet goed gaan terwijl er veel dingen wél goed gaan. Je zit in een negatieve modus die maar moeilijk te doorbreken valt. Je draait kringetjes in je eigen hoofd.

We nemen weer even het voorbeeld:

Karel: Ik heb helemaal geen geld meer terwijl ik nog zoveel moet betalen!

Feiten:

• Ik sta € 400,– euro rood en heb een schuld van € 1.000,- euro bij mijn broer.
• Ik heb een maandelijks inkomen van € 2.000,-
• Mijn maandelijkse uitgaven zijn € 1.800,-
• Ik heb nog 3 onbetaalde rekeningen. Een herinnering en 2 aanmaningen met een boete.

Als je kijkt naar de feitelijke situatie van Karel en wat hij hierover tegen zichzelf kan zeggen:

Het is dus niet zo dat je helemaal geen geld meer hebt. Je hebt meer uitgaven dan inkomsten en een schuld die ingelost moet worden. Daar zijn oplossingen voor. Het treffen van betalingsregelingen, het doornemen van je uitgaven om te kijken of daar nog winst te behalen valt etc. Geldproblemen zijn op te lossen met verstand. Niet met angst en emoties die ervoor zorgen dat je geen puf meer hebt om de boel op de rit te krijgen. Ook al heb je een tekort, overzicht en perspectief geven rust!

Karel praat hier in de je-vorm tegen zichzelf. Wist je dat je dat kan helpen om met iets meer afstand naar jezelf te kijken? Probeer tegen jezelf te zeggen wat je tegen een goede vriend of vriendin zou zeggen. Het klinkt misschien een beetje gek maar het kan je echt helpen.

We gaan weer even verder met een andere doemgedachte van Karel:

Ik ben doodmoe en ik voel me steeds niet goed. Ik kan niet meer slapen, het lukt gewoon niet en het zal voorlopig ook niet beter gaan. Ik heb nergens meer zin in. Het kan me allemaal niet meer schelen! Ik heb geen zin om na te denken over alle ellende. Dat kost me teveel energie.

Feiten:

• Ik slaap gemiddeld 3 uur per nacht
• Ik slaap daarnaast 2 uur overdag
• Als mijn energie uit te drukken is op een schaal van 1 – 10, dan zit ik op een 4
• Ik lig een paar uur per dag op de bank
• Ik kijk veel televisie
• Ik doe het minimale in het huishouden
• Ik heb geen zin om te koken
• De drempel om iets te doen is te hoog
• Ik ga alleen voor de noodzakelijke dingen uit huis.

Wat kan Karel nu tegen zichzelf zeggen? Bijvoorbeeld:

‘Je bent moe en je hebt minder energie, maar je hebt wel degelijk energie! Het is alleen minder.’

Heb jij ook even minder energie? Waarschijnlijk verlang je dan naar slaap en rust en een beetje doelloos tv kijken. Heb je er weleens aan gedacht dat rust alleen niet de oplossing is? Wat soms beter helpt of ter aanvulling is om het vuur in jezelf weer aan te wakkeren! Een krachtig voorbeeld hiervan is een verliefdheid. Ook al slaap je in je verliefdheidsperiode weinig, de hormonen die dan vrijkomen, geven je het gevoel dat je de hele wereld aan kan. Herken je dat?

Gelukkig zijn er ook andere manieren om geprikkeld te worden en meer energie te krijgen. Een stuk rennen in het bos, vissen, lachen, in een achtbaan zitten; dingen waarbij hormonen zoals adrenaline en dopamine vrijkomen en waarvan je hart sneller gaat kloppen. De dingen waar je nu misschien even tegenop ziet. Geef het eens een kans en zie wat er gebeurt. Stap voorzichtig uit je comfortzone die veilig voelt maar die je ook geestelijk en fysiek in slaap laat vallen. Spreek met iemand af om ergens koffie te drinken of te lunchen en lach! Kijk om je heen, luister naar je gesprekspartner. Je comfortzone is gekrompen en jij bent de enige die ‘m weer op kan rekken. Een boek dat hierbij kan helpen is: ‘Niet durven, toch doen’ van Susan Jeffers.

Ook gezonde voeding helpt je beter en energieker te voelen. Eenzijdige voeding, suiker, slaapmiddelen, het zijn stoffen die een negatieve invloed hebben op je energieniveau.

We gaan weer verder met een gedachte van Karel:

Ik weet niet of het nog goed komt.

Feiten:

• Je weet niet hoe het beter kan worden.
• Je weet niet waar je moet beginnen.

Om Karel weer het gevoel te geven dat er hoop is, kan de volgende vraag helpen:

Als je terugkijkt op een periode van een jaar. Waarin ben je dan gegroeid? Wat heb je al overwonnen? Wat heb je doorgemaakt? Wat heb je geleerd? Je hebt dingen overwonnen en je bent gegroeid als mens. Benoem eens wat wel goed gaat en waar je goed in bent.

Een andere, krachtige vraag is: ‘Waar kun je nu al dankbaar voor zijn?’ 

We nemen een laatste gedachte van Karel onder de loep:

Ik schaam me want misschien denken mensen wel dat ik zwak ben en ik houd er niet van om zo kwetsbaar te zijn. Ik heb daarom geen zin om mensen onder ogen te komen. Iedereen bemoeit zich ook met mij en ze weten het allemaal beter maar ze weten niet hoe ik me voel! Ze moeten me met rust laten!

Feiten:

• Als de telefoon gaat, neem ik niet op
• Ik weet niet wat mensen van mij vinden. Ik vul dat zelf in.

Karel vond het vervelend als mensen zich met hem bemoeiden en adviezen gaven waar hij niet op zat te wachten. Er zullen altijd mensen zijn die alles beter denken te weten en je vertellen wat zij zouden doen in jouw situatie. Daar heb je niet altijd wat aan. Ook zijn er mensen die echt een bijdrage kunnen leveren. Vanuit kennis en vanuit ervaring. Succesvolle mensen roepen hulp in van mensen die goed zijn in bepaalde zaken of veel kennis hebben op een bepaald gebied. Zij weten dat zij niet alles zelf hoeven te weten en te doen. Waarom jij dan wel? Laat een ander meekijken en laat je adviseren over je situatie. Andere mensen kijken vanuit andere invalshoeken en hebben geen eigen emoties bij jouw situatie. Dat kan heel verhelderend werken.

Ik hoop dat het voorbeeld van Karel je een beetje helpt je eigen situatie op te schrijven en te ordenen. We gaan naar de laatste stap.

Stap 3  – vat de feitelijke situatie puntsgewijs samen en benoem wat je zou willen dat er gebeurt

Bij Karel is dat:

• Mijn vrouw is bij mij weg.
  Wat ik wil is: Ik wil een manier vinden om mijn leven opnieuw in te richten en het weer leuk te hebben
• Ik woon tijdelijk in het huis van mijn neef die op wereldreis is omdat ik geen eigen huis heb.
  Ik wil over 6 maanden een vast adres hebben
• Ik ben ziek thuis en ben al twee weken niet op kantoor geweest.
  Ik wil weer de drive voelen mij nuttig te maken en van toegevoegde waarde te zijn
• Ik heb nog geen zicht op wanneer ik weer start met werken.
  Ik wil dat iemand mij helpt bij de eerste stappen en de drempels die ik voel
• Ik zie mijn dochters alleen maar om de twee weken in het weekend.
  Ik wil ze meer zien en wil hierover goede afspraken maken
• Door de scheiding, ben ik in de schulden geraakt.
  Ik wil weten hoe ik mijn financiële situatie moet ordenen en hoe ik het beste en het snelst uit de schulden kom.

Is het gelukt? Nou, dan heb je dat eerste stapje gezet op weg naar een fijner en energieker leven! Ik snap heel goed dat je problemen nog niet opgelost zijn, maar in je hoofd zal het een beetje rustiger zijn. Ik wil je iets zeggen: ‘er is hoop zeker als je graag wilt dat het beter wordt en hier tijd en energie in wilt steken.’

De opsomming die je hebt opgeschreven bij stap 3 helpt je om je te richten op de gewenste situatie. Heb je iemand in je omgeving die je graag wilt helpen? Neem dan dit lijstje mee en vraag hem of haar om met je mee te denken. Heb je zo’n iemand niet in je omgeving maar wil je wel graag hulp om je leven te verbeteren? Ik kan je als coach heel goed helpen om weer helderheid te krijgen in en over je leven. Neem contact op voor de mogelijkheden.